Dit project is nu beëindigd. De resultaten ervan worden eerstdaags gepubliceerd.
Volg ons op onze Facebookpagina:
https://www.facebook.com/destrandhelden/
Tag: back to sender
Het probleem met zwerfafval
Van de miljoenen flesjes en blikjes die jaarlijks over de toonbank gaan, belandt nog altijd een aanzienlijk deel naast de vuilbak. Plastic flesjes en blikjes zijn op dit moment verantwoordelijk voor zo’n 40 procent van het zwerfafval.
Mens en dier
Meer dan drie op de vier Nederlanders en Belgen stoort zich mateloos aan vervuilde straten en blikjes en flesjes in de natuur. Het ziet er vies uit én het veroorzaakt dierenleed. Koeien en andere landdieren worden ziek of sterven als stukjes blik en plastic in hun voedsel terecht komen.
Veel zwerfafval dat niet wordt opgeruimd, belandt via wind en water in de zee waar het onderdeel wordt van de plastic soep, de drijvende vuilnisbelten in de oceanen. Daar brengt het op grote schaal schade toe aan vissen, vogels en andere zeedieren, die het in hun maag krijgen, erin verstrikt raken of er in stikken.
Kosten
De totale kosten van het zwerfvuilbeleid in Nederland liggen op circa 250 miljoen euro per jaar (15,10 euro jaarlijks per inwoner). In Vlaanderen werd de kosten van het voorkomen, opruimen en verwerken van zwerfafval in de openbare ruimte in 2013 op ongeveer 61,5 miljoen euro geschat (9,61 euro per inwoner jaarlijks). Een, nog niet gepubliceerde, vervolgstudie rapporteert over 2015 een kostprijs van circa 103 miljoen euro per jaar (16,07 euro per inwoner) en een toename van de hoeveelheid zwerfafval in Vlaanderen met 40 procent ten opzichte van 2013. Deze kosten worden voor 90 procent door lokale besturen gemaakt.
Ook worden miljoenen euro’s door overheden en bedrijven aan communicatiecampagnes, opruimacties (clean ups) en extra afvalbakken besteed. Dit alles zonder structureel resultaat: onze straten, stranden, wateren en natuurgebieden blijven vervuild.
Materialen
In de PMD inzamelsystemen worden plastics van verschillende kwaliteit in dezelfde zak ingezameld. Daardoor is de kwaliteit van het plastic afval laag en is de opbrengst ervan klein. Plastic dat via de PMD-zak is ingezameld mag namelijk niet meer in contact komen met voedsel. Dat is jammer, want het PET-plastic waaruit drankflessen zijn gemaakt, is in principe heel geschikt om nieuwe PET-flessen van te maken. Het plastic uit de PMD inzamelsystemen wordt daarom veelal verwerkt in producten van minder goede kwaliteit en functionaliteit dan het oorspronkelijke flesje (downcycling). Veel flessen worden gedowncycled tot straatmeubilair of polyester kleding, waar ze respectievelijk door weersinvloeden en in de wasmachine grote hoeveelheden plastic deeltjes loslaten in het milieu.
Aluminium blikjes hebben een zeer hoge CO2 voetafdruk als ze niet goed worden gerecycled. Een groot deel wordt niet selectief ingezameld maar komt terecht in verbrandingsovens, waardoor waardevol materiaal verloren gaat en wat een negatieve klimaatimpact heeft.
Wij willen statiegeld in Nederland en België
“Statiegeld zorgt voor minder zwerfafval, minder dierenleed, minder opruimkosten en betere recycling van waardevolle materialen. Daarom moet in Nederland en België statiegeld op alle plastic drankflessen en blikjes worden ingevoerd.”
De Statiegeldalliantie: 21 organisaties uit Vlaanderen en Nederland slaan de handen in elkaar voor statiegeld
21 organisaties uit Vlaanderen en Nederland slaan de handen in elkaar voor statiegeld. Onder de vlag van “de Statiegeldalliantie” vragen ze hun regeringen om statiegeld op alle PET-flessen en blikjes in te voeren.
Van de grootste vrouwenorganisatie in Vlaanderen tot de surfers in Nederland, van duurzame Nederlandse bedrijven tot de consumentenbond van België, van een grote afvalintercommunale tot 10 milieuorganisaties uit Nederland en Vlaanderen. Allemaal vragen ze één eenvoudig, bescheiden ding: statiegeld op blikjes en plastic flesjes.
Breed maatschappelijk draagvlak
Statiegeld beweegt mensen ertoe om hun lege flesjes en blikjes terug in te leveren. Daardoor is er minder zwerfafval, minder dierenleed, minder opruimkosten voor lokale overheden en betere recycling van waardevolle materialen.
Het zijn dan ook niet alleen milieuorganisaties die graag statiegeld op alle PET-flessen en blikjes ingevoerd zien. Over de brede linie zijn er veel voorstanders die nu nog niet zichtbaar zijn maar wel relevant om gewicht te geven richting politiek. Dit brede maatschappelijke draagvlak wordt via de Statiegeldalliantie zichtbaar gemaakt.
Statiegeld-discussie
In zowel Nederland als Vlaanderen woedt momenteel de statiegeld-discussie.
•Voor de Nederlandse regering nadert het moment van de waarheid met het Rondetafelgesprek over Kunststofketen en Zwerfafval op 30 november en het Algemeen Overleg Circulaire Economie op 13 december 2017 met op de agenda onder meer de ‘petitiemotie’ Plastic Soup Surfer en het Onderzoek statiegeld kleine flesjes en blikjes.
•Voor de Vlaamse regering nadert het moment van de waarheid over statiegeld in 2018. Vlaams milieuminister Joke Schauvliege (CD&V) heeft meerdere malen in de plenaire van het Vlaams parlement aangekondigd dat ze voorstander is van statiegeld en in 2018 gaat beslissen.
Door hun krachten te bundelen in de Statiegeldalliantie, roepen de diverse alliantiepartners beide regeringen op om in 2018 statiegeld op alle PET-flessen en blikjes in te voeren.
Alliantiepartners
Hieronder een overzicht van de 21 milieuorganisaties, middenveldorganisaties, bedrijven, burgerinitiatieven, gemeenten en afvalintercommunale die ten tijde van de lancering aangesloten zijn bij de Statiegeldalliantie. Alle alliantiepartners en hun motivatie om voor statiegeld te pleiten zijn terug te vinden op www.statiegeldalliantie.org.
De Statiegeldalliantie doet bij deze ook een oproep aan alle sportclubs, scholen, bedrijven, burgerinitiatieven, steden, gemeenten, milieuorganisaties en andere organisaties die ook voor statiegeld zijn, om zich aan te sluiten. Dit kan in enkele muisklikken via het contactformulier op de website www.statiegeldalliantie.org.
Nederlandse alliantiepartners:
•Stichting De Noordzee: zet zich in voor de bescherming en duurzaam gebruik van de Noordzee.
•Rotterdams Milieucentrum: maakt van Rotterdam een natuur- en milieuvriendelijke stad.
•Plastic Soup Surfer: kunstenaar-bioloog-surfer die acties onderneemt om aandacht te vragen voor de problemen die veroorzaakt worden door zwerfvuil.
•KRNWTR: sociale onderneming die kraanwater drinken aantrekkelijker maakt met unieke waterkoelers, mooie flessen en een goed verhaal.
•Plastic Soup Foundation: zet zich in voor het voorkomen van plastic soep door educatie, campagnes en projecten.
•Gemeente Weert: nam in november 2017 een motie aan voor statiegeld.
•De Groene Zaak: stelt zich als doel om samen met haar partners de transitie naar een duurzame economie en samenleving in de hoogst mogelijke versnelling te realiseren.
•Zwerfinator: bestrijdt zwerfafval en plastic soep door #zwerfie te rapen en door het geven van gastlessen, workshops, teambuilding en lezingen.
•033 Zwerfafval Zat: burgerinitiatief met als doel om van Amersfoort de eerste zwerfafvalvrij stad van Nederland te maken.
•De Gezonde Stad: zet zich in voor een groener, schoner en slimmer Amsterdam.
•Milieucentrum Utrecht: maakt van Utrecht een natuur- en milieuvriendelijke stad.
•GoedeWaar.nl: consumentenorganisatie die zich inzet voor duurzaam consumeren, met aandacht voor mens, dier en milieu.
•De Nieuwe Graanschuur: een biologische, verpakkingsarme winkel in Amersfoort die voorrang geeft aan biologische producten van telers uit de streek.
Vlaamse alliantiepartners:
•Test Aankoop/Test Achats: de consumentenorganisatie van België met 350.000 leden.
•KVLV, Vrouwen met vaart: de grootste vrouwenorganisatie in Vlaanderen met 90.000 leden.
•Bond Beter Leefmilieu: netwerkorganisatie van de Vlaamse milieubeweging die samen met organisaties, burgers, overheden en ondernemingen de transitie maakt naar een duurzame, hernieuwbare samenleving.
•Limburg.net: staat in voor de afvalpreventie en inzameling van de 45 gemeenten in de provincie Limburg en de stad Diest.
•Proper Strand Lopers: een groep geëngageerde vrijwilligers die het strand in hun vrije tijd opruimen.
•Arbeid & Milieu: samenwerkingsverband tussen Vlaamse vakbonden en de milieubeweging voor een rechtvaardige groene economie.
•Conscious Crew: Antwerps initiatief dat bijdraagt aan een duurzame en rechtvaardige samenleving.
Recycling Netwerk Benelux, een milieuorganisatie die zich in Nederland en België inzet voor een beter milieu door goede zorg voor afval en grondstoffen, nam het initiatief tot oprichting van de alliantie en is zelf uiteraard ook alliantiepartner.
Straks drijft er meer afval in zee dan er vissen zijn: “Noordzee is tikkende tijdbom”
Als er niet dringend iets gebeurt aan de vervuiling op zee, dan drijft straks meer afval in het water dan er vissen zijn. Zover is het nog niet, maar de plastic soep wordt ook in onze Noordzee alleen maar groter. “Dit is een tikkende tijdbom”, zegt milieutoxicoloog Colin Janssen. Een actieplan van staatssecretaris Philippe De Backer (Open VLD) moet het tij keren.
Onze zeeën en oceanen zitten nu al vol plastic en het wordt altijd maar erger: elk jaar komt er tot 12 miljoen ton bij. Vooral via de rivieren komt het in zee terecht. Boosdoeners zijn plastic verpakkingen, zakjes, visnetten, maar ook kleine plasticdeeltjes die in tandpasta, zeep of cosmetica zitten en vezels van onze synthetische kleren. En het grote probleem: plastic breekt niet of nauwelijks af. “We kunnen alleen maar vermijden dat het in het water terechtkomt”, zegt professor Colin Janssen (UGent). Hij hielp samen met een team van wetenschappers mee aan het actieplan van staatssecretaris van de Noordzee Philippe De Backer. Want volgens de professor is het 5 voor 12. “De Noordzee is een tikkende tijdbom, maar we weten niet wanneer die gaat ontploffen. Het heeft gevolgen voor het ecosysteem én op lange termijn ook voor onze gezondheid. Ik ben hier zeer bezorgd over”, zegt hij.
De vervuiling doodt per jaar niet alleen anderhalf miljoen dieren, die verstrikt raken of stikken. Aangezien plastic afbreekt in heel kleine deeltjes, zitten zeevruchten en vissen er ook vol van. Vooral door het eten van zeevruchten komen die ook in ons lichaam terecht. Het effect daarvan op onze gezondheid is nog niet bekend.
Boodschap van zowel professor Janssen als De Backer: iedereen moet nu de knop omdraaien. “Onze Noordzee mag geen soep van plastic worden”, zegt het liberale regeringslid. Hij stelde als eerste verantwoordelijke beleidsmaker een actieplan op voor alle niveaus: van steden en gemeenten over Vlaanderen tot federaal. Aangezien 95 procent van al het afval in zee plastic is, moet vooral daar werk van worden gemaakt. Alleen al plastic zakjes en verpakkingen aanpakken, zou volgens Janssen al een grote stap vooruit beteken. “Ook de microplastics in cosmetica of zeep vallen perfect te vervangen. Stop ermee.” De Vlaamse regering werkt al een tijdje aan een verbod op plastic zakjes, maar is het er onderling nog altijd niet over eens. “We moeten dringend nadenken over het eenmalig gebruik van plastic”, zegt ook Philippe De Backer.
Nog een opvallende vaststelling van Janssen: onze waterzuiveringsinstallaties moeten ons water zuiveren, maar de kleine plasticdeeltjes worden er maar voor de helft uitgehaald. Resultaat is dat de 5.000 microplasticdeeltjes die u en ik dagelijks het milieu insturen – alleen al door te douchen verdwijnen er zo’n 2.000 door onze afvoer – maar voor de helft worden tegengehouden. Geen wonder dus dat in de zeeën ook tot 4.000 meter diep plastic wordt gevonden.
Bron: Het Nieuwsblad, 23/11/2017 door farid el mabrouk