Van de miljoenen flesjes en blikjes die jaarlijks over de toonbank gaan, belandt nog altijd een aanzienlijk deel naast de vuilbak. Plastic flesjes en blikjes zijn op dit moment verantwoordelijk voor zo’n 40 procent van het zwerfafval.
Mens en dier
Meer dan drie op de vier Nederlanders en Belgen stoort zich mateloos aan vervuilde straten en blikjes en flesjes in de natuur. Het ziet er vies uit én het veroorzaakt dierenleed. Koeien en andere landdieren worden ziek of sterven als stukjes blik en plastic in hun voedsel terecht komen.
Veel zwerfafval dat niet wordt opgeruimd, belandt via wind en water in de zee waar het onderdeel wordt van de plastic soep, de drijvende vuilnisbelten in de oceanen. Daar brengt het op grote schaal schade toe aan vissen, vogels en andere zeedieren, die het in hun maag krijgen, erin verstrikt raken of er in stikken.
Kosten
De totale kosten van het zwerfvuilbeleid in Nederland liggen op circa 250 miljoen euro per jaar (15,10 euro jaarlijks per inwoner). In Vlaanderen werd de kosten van het voorkomen, opruimen en verwerken van zwerfafval in de openbare ruimte in 2013 op ongeveer 61,5 miljoen euro geschat (9,61 euro per inwoner jaarlijks). Een, nog niet gepubliceerde, vervolgstudie rapporteert over 2015 een kostprijs van circa 103 miljoen euro per jaar (16,07 euro per inwoner) en een toename van de hoeveelheid zwerfafval in Vlaanderen met 40 procent ten opzichte van 2013. Deze kosten worden voor 90 procent door lokale besturen gemaakt.
Ook worden miljoenen euro’s door overheden en bedrijven aan communicatiecampagnes, opruimacties (clean ups) en extra afvalbakken besteed. Dit alles zonder structureel resultaat: onze straten, stranden, wateren en natuurgebieden blijven vervuild.
Materialen
In de PMD inzamelsystemen worden plastics van verschillende kwaliteit in dezelfde zak ingezameld. Daardoor is de kwaliteit van het plastic afval laag en is de opbrengst ervan klein. Plastic dat via de PMD-zak is ingezameld mag namelijk niet meer in contact komen met voedsel. Dat is jammer, want het PET-plastic waaruit drankflessen zijn gemaakt, is in principe heel geschikt om nieuwe PET-flessen van te maken. Het plastic uit de PMD inzamelsystemen wordt daarom veelal verwerkt in producten van minder goede kwaliteit en functionaliteit dan het oorspronkelijke flesje (downcycling). Veel flessen worden gedowncycled tot straatmeubilair of polyester kleding, waar ze respectievelijk door weersinvloeden en in de wasmachine grote hoeveelheden plastic deeltjes loslaten in het milieu.
Aluminium blikjes hebben een zeer hoge CO2 voetafdruk als ze niet goed worden gerecycled. Een groot deel wordt niet selectief ingezameld maar komt terecht in verbrandingsovens, waardoor waardevol materiaal verloren gaat en wat een negatieve klimaatimpact heeft.
